Welke wetgeving en richtlijnen zijn van toepassing op blik dat in contact komt met voedsel?
Kaderverordening
Allereerst de Kaderverordening 1935/2004 EC.
Uitgangspunt van de Kaderverordening is dat voedselcontactmaterialen veilig zijn en derhalve dat eventuele migratie van stoffen vanuit de materialen:
- de gezondheid van de mens niet schaadt
- de samenstelling van het voedsel niet verandert en
- de geur of smaak van het voedsel niet aantast (organoleptische eigenschappen)
Essentiële eisen
In bijlage II van de Europese Richtlijn Verpakking en Verpakkingsafval (94/62/EG en amendement 2004/12/EG worden de Essentiële Eisen omschreven waaraan alle verpakkingen op de Europese markt moeten voldoen.
Dat betreft :
- Eisen betreffende de vervaardiging en de samenstelling van verpakkingen.
- Eisen betreffende het producthergebruik van verpakkingen
- terugwinning in de vorm van hergebruik van materialen
- Eisen betreffende de terugwinning van verpakkingen:
- terugwinning in de vorm van energie
- terugwinning in de vorm van compostering
- biologisch afbreekbare verpakkingen.
Zie voor een uitgebreide beschrijven het hoofdstuk Eisen aan verpakkingen.
De nationale wetgeving
De Regeling Verpakkingen en gebruiksartikelen (RVG), onderdeel van de Warenwet, geeft uitvoering aan het Warenwetbesluit Verpakkingen en gebruiksartikelen.
Deze regeling werkt met positieve lijsten, dat wil zeggen dat alleen die stoffen mogen worden gebruikt ter vervaardiging van de verpakking of het gebruiksartikel, die op de lijst vermeld staan. Voor iedere materiaalsoort zijn lijsten van uitgangsstoffen, hulpstoffen en additieven opgesteld.
Europese Houtverordening
Per 3 maart 2013 is de Europese Houtverordening (EU TR) van kracht. Hoewel de naam anders doet vermoeden, geldt deze ook voor papier.
De verordening beslaat bosproducten, dus geldt ook voor houtpulp, de basis voor papier.
De verordening gaat de handel in illegaal gekapt hout en bosproducten daarvan tegen door middel van drie essentiële verplichtingen.
- Het op de EU-markt brengen van illegaal gekapt hout en bosproducten daarvan wordt verboden.
- De handelaren uit de EU die voor het eerst houtproducten op de EU-markt brengen worden verplicht om aan te tonen dat zij de nodige zorgvuldigheid betrachten.
- Wanneer het hout en de houtproducten eenmaal op de markt zijn, mogen ze worden doorverkocht en/of verwerkt, voordat zij de uiteindelijke consument bereiken. Om de traceerbaarheid van houtproducten mogelijk te maken, zijn de marktdeelnemers in dit deel van de toeleveringsketen (in de verordening handelaren genoemd) verplicht bij te houden wie hun leveranciers en hun klanten zijn.
Slechts 8% van het hout is afkomstig uit Nederlands bos.
92% wordt geïmporteerd, vooral uit de Scandinavische landen, Midden- en Oost-Europa.
Het is met vooral naald- en loofhout dat wordt gebruikt, afkomstig uit productiebossen waar de aangroei groter is dan de kap.
Certificering
Om te kunnen garanderen dat de houten pallets en verpakkingen met een keurmerk voor duurzaam bosbeheer ook daadwerkelijk afkomstig zijn uit verantwoord beheerde bossen, wordt de hele handelsketen die het hout van bos tot eindproduct doorloopt, gecontroleerd. Dit wordt de ‘Chain of Custody’ (CoC) genoemd.
Elk bedrijf (schakel) in de keten wordt, net als het bos, door een onafhankelijke instantie gecontroleerd. Indien uit deze controle blijkt dat het bedrijf voldoet aan de voorafgestelde regels, ontvangt het bosbedrijf een bosbeheercertificaat (FM) en bedrijven in de keten een CoC-certificaat.
Er zijn op dit moment in Nederland twee grote certificeringsystemen voor duurzaam bosbeheer actief waarvoor bedrijven in de handelsketen zich kunnen laten certificeren:
- FSC (Forest Stewardship Council) en
- PEFC (Programme for the Endorsement of Forest Certification Schemes).
De keuze voor een bepaald certificeringsysteem hangt vaak samen met waar het hout ingekocht wordt en volgens welk systeem de betreffende bossen gecertificeerd zijn. Om er zeker van te zijn dat de geleverde houten pallets of verpakkingen afkomstig zijn uit een duurzaam beheerd bos moeten eisen t.a.v. de herkomst van het hout bij de inkoop of aanbesteding worden opgenomen.
Alleen CoC gecertificeerde bedrijven kunnen (en mogen) claimen gecertificeerd hout te hebben toegepast. U zult dus gecertificeerd moeten zijn om aan de vraag van uw opdrachtgever te kunnen voldoen. Certificering wil niets anders zeggen dan dat een onafhankelijke derde partij controleert of u daadwerkelijk dat levert waarvan u zegt dat u het levert.
Voor certificering is het van belang dat het gecertificeerde hout tijdens de aankoop, verwerking, opslag en verkoop traceerbaar is, zowel fysiek als administratief. Op deze wijze wordt voorkomen dat hout met een certificaat voor duurzaam bosbeheer verward wordt met hout zonder certificaat.
Het is een groot misverstand dat na certificering alleen nog gecertificeerd hout zou mogen worden verwerkt. Dit is niet waar. Door de certificering, kan het gecertificeerde hout gescheiden worden van het niet-gecertificeerde, waardoor beiden apart verwerkt kunnen worden.
Overigens richtlijnen
Traceerbaarheid
Vanaf 27 oktober 2006 is de traceerbaarheid verplicht voor verpakkingen en gebruiksartikelen die bestemd zijn om in contact te komen met levensmiddelen. Dit betekent onder andere dat een product aantoonbaar gevolgd wordt gedurende alle stadia van productie en distributie (inclusief 1 stap terug en 1 stap voorwaarts). De betreffende informatie moet beschikbaar zijn voor de autoriteiten, in Nederland de
DoC
Een Declaration of Compliance (DoC, ofwel Verklaring van Overeenstemming), moet worden verstrekt door degene die verpakkingen en/of gebruiksartikelen levert die in aanraking komen met voedsel of daarvoor zijn bestemd.
Een DoC bevat:
- Naam en adres van het bedrijf dat het materiaal verkoopt
- Omschrijving van het voedselcontactmateriaal
- Datum v.d. verklaring
- De bevestiging dat het materiaal voldoet aan Verordening EG 1935/2004 (Kaderverordening).
- Adequate informatie over de gebruikte stoffen of afbraakproducten daarvan.
- Resultaten van de migratietest(en).
- Restricties die van toepassing zijn op het gebruik (max. contacttijd, max. contact temperatuur, uitsluiting bepaalde voedseltypes enz..)
GMP
Met ingang van 1 augustus 2008 is de GMP (Good Manufacturing Practice). verordening in werking getreden. De GMP verordening beoogt “goede fabricagemethoden voor materialen en voorwerpen bestemd om met levensmiddelen in contact te komen”.